NUÔI CUA BIỂN THƯƠNG PHẨM HAI GIAI ĐOẠN
BẰNG CON GIỐNG SINH SẢN NHÂN TẠO TẠI HUYỆN CẦN GIỜ
Cần Giờ là một trong những huyện ngoại thành của thành phố Hồ Chí Minh, với đặc thù có vùng nuôi thủy sản nước lợ tập trung và đa đạng loài nuôi như: tôm thẻ, tôm sú, cua biển, ... trong đó cua biển là đối tượng nuôi truyền thống có giá trị kinh tế và mang lại nguồn thu nhập nhất định cho người dân tại dây. Tuy nhiên, các mô hình trước đây chủ yếu dựa vào con giống khai thác từ tự nhiên, với các hình thức nuôi chủ yếu như: thả vào đầm đập, nuôi ghép với tôm sú... nên nghề nuôi cua biển chưa phát triển mạnh, đồng thời gây áp lực lên việc khai thác nguồn giống, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn lợi cua biển tự nhiên.
Năm 2019, cùng với việc tổ chức tập huấn kỹ thuật sản xuất giống cua biển nhân tạo, Chi cục Thủy sản đã kết hợp hỗ trợ về quy trình kỹ thuật. Từ đó nhiều hộ nuôi cua biển tại huyện Cần Giờ đã xây dựng mô hình nuôi cua biển thương phẩm chuyên canh và đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, nâng cao thu nhập cho gia đình và tác động tích cực vào nghề nuôi cua biển tại địa phương. Điển hình như hộ nuôi ông Nguyễn Mạnh Thơ (xã Bình Khánh, huyện Cần Giờ), với diện tích 0,5 ha, ông Thơ thả nuôi 15.000 con cua giống cỡ hạt dưa theo "Qui trình nuôi hai giai đoạn bằng con giống sinh sản nhân tạo". Kết quả, sau 05 tháng nuôi ông Thơ thu được 1.350 kg, bán với giá 200.000 đ/kg. Trừ chi phí, mô hình cho lợi nhuận 150 triệu đồng.
Hình 1: Ao nuôi cua biển tại hộ nuôi Nguyễn Mạnh Thơ
Qui trình nuôi như sau:
* Giai đoạn 1: Ương nuôi trong giai:
Cua giống hạt dưa được ương trong giai, bằng lưới vèo lại một gốc trong ao nuôi, diện tích khoảng 200 m2. Trong giai ương cần đặt nhiều giá thể để cua trú ngụ, tránh hao hụt do ăn nhau. Thức ăn giai đoạn ương là cá tạp hoặc thức ăn hỗn hợp loại cho tôm sú. Hộ nuôi đã tận dụng nguồn cá tạp sẵn có để giảm chi phí.
Thời gian ương trong giai: 30 ngày (1 tháng)
* Giai đoạn 2: Nuôi thương phẩm:
Ao nuôi phải được cải tạo kỹ lưỡng (sên vét bùn, bón vôi, diệt tạp, gây màu nước) cũng như kiểm tra các thông số môi trường đảm bảo các điều kiện thích hợp trước khi thả cua vào nuôi. Quanh ao cần rào lưới để ngăn không cho cua thoát ra ngoài. Trong quá trình nuôi, phải đảm bảo tốt nhất việc thay nước để duy trì chất lượng môi trường ao nuôi cũng như kích thích cua mau lột xác. (Thức ăn giai đoạn thương phẩm là: cá tạp, xem kẽ là thức ăn hỗn hợp cho tôm).
Thời gian nuôi thương phẩm: 90 – 100 ngày (3,0 – 3,5 tháng)
Mô hình mang lại giá trị kinh tế cao, nguyên nhân do hộ nuôi ứng dụng nuôi ương dưỡng giai đoạn cua nhỏ với phương pháp quản lý tập trung và theo mô hình công nghiệp (cho ăn, xử lý, bổ sung vi sinh, …) trước khi chuyển ra nuôi thương phẩm đã góp phần nâng cao tỉ lệ sống (45%). Ngoài ra, hộ dân tận dụng nguồn cá tạp sẵn có làm thức ăn cho cua như: cá rô phi, cá phèn… giúp giảm chi phí.
Mô hình thành công đã giúp vùng nuôi có thêm mô hình mới để áp dụng (do cua biển là đối tượng nuôi truyền thống) và mang lại hiệu quả kinh tế ổn định. Ngoài ra, con giống từ nguồn sinh sản nhân tạo đã góp phần bảo vệ nguồn lợi tư nhiên vốn là đối tượng bản xứ tại huyện Cần Giờ.
Tuy nhiên mô hình vẫn còn một số hạn chế như: con giống sản xuất chưa đáp ứng đủ nhu cầu; chưa có thức ăn hỗn hợp đặc thù cho cua biển; tình hình dịch bệnh trên cua biển trong nuôi thương phẩm chưa được nghiên cứu.
Để giúp nghề nuôi cua biển bằng con giống nhân tạo phát triển bền vững ngoài việc người dân phải tăng cường học hỏi, tiếp cận kỹ thuật thì cần có những chính sách, chương trình hỗ trợ thiết thực như: xây dựng vùng nuôi chuyên canh với nguồn giống chất lượng tại chỗ; tổ chức đào tạo, tập huấn kỹ thuật trực tiếp cho người dân về các phương thức nuôi mới hiệu quả cao; các chương tình triển khai ứng dụng kỹ thuật, khoa học công nghệ để người dân tiếp cận và mạnh dạn đầu tư vào nuôi cua biển cũng như một số đối tượng có giá trị cao khác bên cạnh con tôm nước lợ để từ đó xây dựng vùng nuôi thủy sản đang dạng, hiệu quả và phát triển.
Nguồn: Trương Hữu Khuê - chuyên viên trạm thủy sản An Nghĩa, Chi cục Thủy sản.